Eusko Jaurlaritzak, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren, Osasun Sailaren eta Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza Sailaren bidez, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako foru-aldundiek, EUDELek eta Bilboko, Vitoria-Gasteizko, Donostia-San Sebastiango, Barakaldoko, Getxoko, Portugaleteko, Irungo, Santurtziko eta Laudioko udalek, gaur, erakunde arteko akordioa sinatu dute, 2018-2021rako Etxegabeentzako Euskal Estrategia garatzeko. Horren bidez, nabarmen murriztuko da –gutxienez % 20– kalean, Euskadiko udalerri handietan, lo egiten duen pertsona-kopuruak, 2020rako. Horretarako, pertsona horiei laguntza emateko politika integralak garatuko dira.

Gasteizen egindako ekitaldian, Pablo González Sareen Sareko presidenteak hitz egin zuen, eta entzuleen aurrean hauxe azpimarratu zuen: “Garapen iraunkorraren 2030 agendaren helburuak bat datoz partekatzen ditugun balioekin eta eredu sozialarekin, eta hirugarren sektorean propiotzat hartu eta sustatu egiten ditugu".

Estrategia horretarako, aurretik Euskadiko etxegabeen ezaugarriak eta beharrak aztertu dira, euskal erkidegoan ezarritako arreta-sistemaren indarguneak eta ahuluneak, eta, halaber, inguruneko herrialdeetan bizitegi-bazterketaren aurrean esku hartzeko ereduak hartu dira kontuan.

Dokumentu honi atxikitzea borondatezkoa eta loteslea da. Orientatzailea da dokumentua; izan ere, tartean diren erakundeen jarduketa zentzu jakin batean orientatzeko prestatu da. Gida gisa antolatu nahi da, aurretik adostutako printzipio, helburu eta jarraibide batzuekin; horiek, aurrerantzean, erakundeek adostuko dituzte, jarduketa zehatzetan.

“Etxegabeak, gaua eta eguna hirietako kaleetan ematen dutenak, bizitegi-bazterketaren modurik agerikoenen eta gordinenen erakusle direlako” ideia partekatzen dute erakundeek eta, ondorioz, estrategia prestatzeko aurretiko lana bateratu dute eta, horretarako, Euskadiko etxegabetasunari buruzko diagnostikoa izan dute.

Ondorio nagusietako bat izan da “oraindik egozten zaien irudi estereotipatua gorabehera, etxegabeak ez direla talde homogeneoa, ez dituztela ezaugarri egonkorrak denboran”. Etxegabetasuna lau kausa-multzo handien arteko elkarreragin dinamikoaren ondorioz sortutako prozesua da –egiturazkoak, instituzionalak, erlazionalak eta pertsonalak–, eta horiek, normalean, aldi berean edo elkarren artean konbinatuta ageri dira.

Estrategia

Euskadi ez da hutsetik hasi; izan ere, esperientzia handia du pertsona horien babeserako ekintzetan, erakunde publikoen inplikazioari esker, bai eta hirugarren euskal sektore sozialaren erakundeei esker ere. Horrela, Estatuan, ostatu-plazak betetzeari dagokionez, buru da autonomia-erkidegoen artean; guztira, 47 milioi euro bideratzen ditu urtean, etxegabeei arreta ematera.

Estrategia berri horren bidez, urrats berriak emango dira. Erakunde sinatzaile bakoitzak 12 hileko epea du bere plana diseinatzeko, Estrategian adostutako jarraibideak gauzatzeko jarduketa zehatzekin. Jarduketa horiek berriak edo beste batzuen jarraipenak izan daitezke, eta tartean den erakunde bakoitzak banaka edo erakunde baten edo gehiagoren arteko lankidetza-akordioen bidez egin daitezke; horrela, besteak beste, osasuneko, enpleguko, etxebizitzako edo diru-sarreren bermerako arloen arteko lankidetzan oinarrituta garatu daitezke jarduketak.

Estrategia honen helburu orokorrak honako hauek dira:

• Etxegabetasuna prebenitzeko politikak sendotzea.
• Euskadin etxegabeentzako egungo arreta-eredua berrorientatzea, pertsona oinarri duen eta etxebizitzara orientatzen den arreta-eredua sortzeko.
• EAEko Gizarte Zerbitzuen Maparen zabalkundearekin amaitzea eta, horretarako, lurraldeetan baliabideen banaketa egokia egiten dela bermatzea, eta, bereziki, gizarte-bazterketarako egoeran edo arriskuan dauden pertsonentzako lehen mailako arretarako gizarte-zerbitzuak sendotzea, gizarte- eta hezkuntza-arloko eta arlo psikosozialeko kasuak eta esku-hartzeak kudeatzeko eginkizunei dagokienez eta ostatu-zerbitzuei eta goizeko eta gaueko harrera-zerbitzuei dagokienez.
• Etxegabeek, osasun-eremuan, diru-sarrerak bermatzeko eremuan eta lan-aktibazioaren eremuan dituzten eskubideetara jotzen dutela bermatzea, bizitokia edozein dutela ere.
• Premia bereziak dituzten etxegabeei ematen zaien arreta hobetzea eta, zehazki, bizitegi-bazterketa larrian dauden emakumeei ematen zaiena.
• Etxegabeen problematikaren inguruko ezagutza koordinatzeko, ebaluatzeko eta kudeatzeko gailuak hobetzea.
• Fenomeno horren gizarte-pertzepzioan eragitea, eragile komunitarioen inplikazioa sendotzea egoera horiei heltzeko eta pertsona horiek jasan ohi dituzten biktimizazio-egoerak prebenitzea.

Estrategiak 50 jarduketa zehatz proposatzen ditu, eta horiek bederatzi ekintza-ardatz nagusien inguruan antolatzen dira.

Iñigo Urkullu Lehendakariak Euskadi Basque Country 2030 Agenda aurkeztu zuen atzo; Nazio Batuek sustatutako Garapen Iraunkorraren Helburuei egindako euskal ekarpena da. NBEk 17 helburu (GIH) onartu zituen pobreziarekin bukatzeko haren itxura guztietan, desberdintasuna murrizteko eta klima-aldaketaren aurka egiteko, eta aldi berean inor ez dela atzean geratzen bermatuta.

Gasteizen egindako ekitaldian, Pablo González Sareen Sareko presidenteak hitz egin zuen, eta entzuleen aurrean hauxe azpimarratu zuen: “Garapen iraunkorraren 2030 agendaren helburuak bat datoz partekatzen ditugun balioekin eta eredu sozialarekin, eta hirugarren sektorean propiotzat hartu eta sustatu egiten ditugu".

Lehendakariak aurkeztutako dokumentua atzo onartu zen Gobernu Kontseiluan. Euskadi Basque Country 2030 Lehen Agenda da, eta haren epea 2016tik 2020ra doa. Garapen Iraunkorreko 17 helburuak eta 2030 Agendako 100 xede lotzen ditu Eusko Jaurlaritzak bere Gobernu Programan hartutako 93 konpromisorekin, 80 Planifikazio Tresnarekin, 10 Lege Ekimenekin eta 50 Adierazlerekin. Urkulluk baieztatu zuenez, esfortzu horri esker “Euskadiko politika publikoak modu eraginkorrean lerrokatuko dira Agenda unibertsal honekin, eta Euskadik 2030 Agendaren inplementazioari egindako ekarpena bistaratuko da " eta Garapen Iraunkorreko Helburuak lortuko dira.

Beraz, Euskadi Basque Country 2030 Agenda erabat inkardinatua dago Gobernuaren jardueran, eta horrek jarraipena eta ebaluazioa erraztuko ditu. Kanpoko Ekintzako Idazkaritza Nagusiak jarraipen-txostena egingo du urtero, Kanpo Ekintzaren Instituzio arteko Batzordearen barruan sortutako ekarpenekin, eta edukia Eusko Legebiltzarrera bidaliko da. .

Nazio Batuen Garapen Iraunkorreko 17 Helburuen artean hauek daude: pobreziarekin bukatu, hezkuntza inklusibo eta bidezkoa bermatu, ur edo energiaren kudeaketa iraunkorra, hazkunde ekonomiko iraunkorra edo ekosistemen eta biodibertsitatearen kudeaketa iraunkorra. Euskal Administrazio Publikoa lehena izan da Espainiako Estatuan 2030 Agendarekin bere konpromisoa azaltzen, proposamen zehatz bat aurkeztuta.

Ekitaldiaren garapena

Ekitaldian Garapenerako Nazio Batuen Programako (GNBP) ordezkari Gemma Aguadok hartu zuen parte, eta gobernantza-kontzeptuaren garrantzia azpimarratu zuen, baita herritarrengandik hurbilen dauden administrazioen inplikazioa ere. Aditu horrek GNBPren esfortzuen koordinazioa babesten du Garapen Iraunkorreko Helburuak lurralderatu/lokalizatu egiteko. Halaber, topaketan hurrengoen arteko solasaldia egon zen: EHUko Berrikuntzaren, Gizarte Konpromisoaren eta Kulturgintzaren arloko Errektoreorde Idoia Fernández, Unicef Euskadiko Koordinatzaile Elsa Fuente, CEBEKeko Presidente Iñaki Garcinuño eta Sareen Sareko Presidente Pablo González. Lau ordezkariak NBEk ezarritako helburu unibertsalak lurraldeko errealitatera egokitzeko beharraz aritu ziren; izan ere, “eginkizun horretan, denok lagundu behar dugu, edozein sektoretatik”.

Pablo Gónzalezek balioan jarri zituen helburuak eta 2030 Agenda, “abala, bultzada eta eragin bizkortzailea” izan daitezkeelako sustatzen dituzten garapen inklusibo eta iraunkorraren helburuetan.

Hirugarren sektore sozialeko erakundeen esku-hartzerako eguneroko praktika ugari garapen iraunkorraren helburuekin lotuta daude. Nolanahi ere, Sareen Sareko presidenteak Sareen Sarearen 2014ko apirilaren 8ko konstituzioa bera nabarmendu zuen, aliantza, kooperazio eta zeharkakotasun izaera duelako, “zenbait eremutako sare nagusiak barne hartuta, besteak beste, desgaitasuna, inklusioa, familia, pertsona nagusiak, etorkinak, enplegua edo garapenerako kooperazioa. Konponbide globalen bila formatu kooperatiboan”. Baita Euskadiko eztabaida zibileko mahaia ere, hirugarren sektore sozialaren parte-hartze instituzionaleko organoa Eusko Jaurlaritzaren eremuan, gizarte politiketan eragiteko. “Ezarritako praktikak balioa eman behar die lan kooperatiboari eta gobernantza efektiboari”.

2015eko irailaren 25ean, Nazio Batuen Batzar Nagusiak aho batez onartu zuen Garapen Iraunkorrerako 2030 Agenda, 15 urteko epean garatzeko, 2015etik 2030era. Bai Nazio Batuek bai Europako Batzordeak estatuen azpiko gobernuen eginkizuna nabarmendu dute hura inplementatzeko orduan. Izan ere, gobernu horiek eskumenak, baliabideak eta gizartearen errealitate eta behar hurbilenen ezagutza espezifikoa dituzte askotan.

Eusko Legebiltzarreko Enplegu, Gizarte Politika eta Gazteriako Batzordean egiten ari diren aurkezpen-errondaren barruan, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarte Inklusiorako 18/2008 Legea aldatzeari buruz, atzo Sareen Sareko ordezkariek parlamentuko taldeei beren ikuspegia azaldu zieten Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta Hobetzeko Oinarrien Dokumentuan jasotako proposamenei buruz. Dokumentu hori Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburuak aurkeztu zuen aurreko maiatzaren 31n parlamentuko batzorde horren aurrean.

Pablo González Sareen Sareko presidenteak, lehenik eta behin, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta balioan jarri zuen; izan ere, “bazterkeria pertsonal, sozial eta laboraleko egoerak arintzen eta baliabide pertsonal, sozial edo ekonomiko nahikorik ez dutenak gizarteratzen lagundu du, herritartasuneko eskubide sozialak egiaz gauzatzeko, baina herritar guztiengan ere ondorio positibo zuzenak izan ditu, eta halaxe ziurtatzen dute txosten teknikoek eta datu ofizialek”.

Sareen Sarearen iritziz, “Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta zaindu beharreko babes sozialeko sistemaren tresna da, balioan jartzekoa, eta eraginkorragoa izan dadin kudeaketa eta aplikazioa hobetu daitezke, baina haren jatorrizko balioa zalantzatan jarri gabe: Elkartasuna”.

Diru-sarrerak bermatzeko politikak ardura hartzen du pertsona guztiek uneoro beharrezko baliabide ekonomikoak izan ditzaten, beste politika sozial batek behar beste zaintzen ez dituen beharrei erantzuteko.

Eragin positiboa ez da onuradun zuzenentzat bakarrik; izan ere, eragin makroekonomiko nabaria dauka, eta krisiaren ondorioak arindu, ekonomia egonkortu eta hazkunde ekonomiko gehigarria sortzen lagundu du.

Euskadin, 60.000 etxebizitza baino gehiagok jasotzen dute Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta. Eta laguntza ekonomiko horrek eragin positiboa du pobrezia tasak txikitu eta desberdintasun soziala murrizteko. Horrela, 2016an 71.000 lagunek ez dute amildegi hori gurutzatu, eta 63.000 baino gehiagok, laguntza soziala jasota ere pobreak izaten jarraitu zutenek, erorketa leundu zuten.

Sareen Sareko bozeramaileak, hala ere, hauxe azpimarratu zuen: “Euskadiko babes sozialeko sistemak lortutakoak lortuta, ez dute eragotzi pobrezia eta bazterkeria nabarmen handitzea azken urteotako krisiaren testuinguruan”.

Eta ohartarazi zuenez, enpleguaren aktibazioa ez da konponbidea, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen dutenen erdientzat behintzat, pentsiodunen eta kalitate eskaseko enplegua duten langileen artean banatzen baitira. “Enplegua inklusioaren sortzaile garrantzitsua da, baina ez da konponbide bakarra izan gizarte bazterkerian dauden eta diru-laguntzak bermatzeko errenta jasotzen duten pertsona guztientzat. Diru-sarrerak Bermatzeko sistemaren bi hanketako bat garatu behar da, baita inklusio sozialerako ere, eta orain arte ez da behar bezala bermatu: Inklusio Sozialarena”.

Legea Euskadiko testuinguru sozioekonomikoan 2008tik izandako aldaketetara egokitzeko beharraren alde agertu zen, baita Diru-sarrerak Bermatzeko Errentak 2018tik aurrera bere helburua betetzeko modurik onena berriz pentsatzearen alde ere.

Sareen Sareak diru-sarrerak bermatzeko sistema babestu eta balioan jartzeko eta inklusio sozialerako kanpaina proposatu zuen batzordearen aurrean, jasotzaileen gaineko estigma eta aurreiritziak ezabatuz, gizartean pedagogia eginez.

“Oinarrien dokumentuan iruzurrarekin dagoen obsesioa gehiegizkoa iruditzen zaigu. Gainera, iruzur kasuei dagokienez, txostenak berak azpimarratzen du nabarmen murriztu direla, 2012an %0,77tik 2016an %0,29ra. Tasa txikia eta ia garrantzirik gabekoa, baina eremu batzuetan handietsi egin da. Ondorioz, ez da diru-sarrerak bermatzeko errenta balioan jartzen, eta arrazoitu gabeko bazterkeria soziala eta jasotzaileen eskarnio publikoa sustatzen dituzte”.

Horrez gain, hamabost proposamen eztabaidatu ziren ordezkari politikoekin. Proposamen horiek dokumentu honetan daude: Sareen Sarea Diru-sarrerak Bermatzeko eta Inklusio Sozialerako 18/2008 Legearen Erreformaren aurrean. Hurrengoak aipatu ziren, besteak beste: bizikidetza-unitateak zehaztea, EAEn erroldatzeko gutxieneko epea, laguntza jasotzeko gutxieneko adina, Lanbideko espedienteak kudeatzeko sistemaren arrazionalizazioa eta inklusio sozialaren eskubidea gauzatzea.

Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialak maiatzaren 14an ospatuko du, astelehena, EUSKADIKO HIRUGARREN SEKTORE SOZIALAREN EGUNA-0512, Donostiako Kursaal Kongresu Jauregian. Pasa den urtean Bilbon antolatu zen ekitaldia, lehen aldiz, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Legearen onarpenaren urteurrenarekin bat etorriz, 2016ko maiatzaren 12an izan baitzen.

Sareen Sareak antolatutako Hirugarren Sektore Sozialaren eguna “elkarrekin egoteko aukera ona da, egunez egun 3.000 euskal erakundek baino gehiagok egiten dugun lana ikusarazi eta babesteko eguna; gizarte kohesionatu, inklusibo, solidario eta parte-hartzaileago baten alde egiten dugun lana, hain zuzen”. Sareen sareak Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala osatzen dugun guztiok gonbidatu nahi gaitu parte hartzera, baita euskal erakundeetako eta gizarte osoko ordezkariak ere. Pasa den urtean, Iñigo Urkullu, Lehendakaria, eta Bakartxo Tejeria, Eusko Legebiltzarreko presidentea izan ziren gurekin.

Aurtengo leloa ere “Zoragarria da parte sentitzea” izango da. Zoragarria baita etorkizun sentitzea, independente izatea, etxean bezala sentitzea, hile bukaerara iristea … eta Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko erakunde eta sareen ekarpenaren emaitza diren beste sentsazio asko. Ekitaldiaren berri zehatzagoa emango dizuegu datozen asteetan zehar burutuko dugun kanpainaren bidez.

Ekitaldira joateko ezinbestekoa da izena ematea, formulario honen bidez.

Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaiak (EEZM) ezohiko saio bat egin zuen atzo Lehendakaritzan, Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala Sustatzeko I. Estrategian jasotako 36 ekintzak aurkezteko. Estrategiako dokumentua Eusko Jaurlaritzak landu du hirugarren sektorearen laguntzarekin eta Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaiaren bidez, hori baita hirugarren sektoreak euskal administrazioan parte hartzeko daukan elkarrizketa organo nagusia.

Estrategia sortu da Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko Legea (EHSS) betetzeko. Ondorioz, asmo handiko dokumentua eta aldez aurreko 36 jarduketa sortu dira, eta horiek hedatzeko legealdi bat baino gehiago beharko dira. Beraz, Jaurlaritzak eta hirugarren sektoreko sareek 2018-2020 Legealdi Plana adostu dute, eta bertan lehentasunezko 12 jarduketa jaso dira epe horretan hedatzeko.

Lehenetsitako hamabi jarduketen barruan, botere publikoaren eta hirugarren sektore sozialaren arteko elkarrizketa soziala sustatu eta bultzatzeko neurriak daude. Baita bi alderdien arteko lankidetza eta kooperazioa ere esku-hartze sozialeko erantzukizun publikoko zerbitzuak emateko. Ildo beretik, kontzertu sozialeko araubidearen bultzada barne hartzen du, kontratu modalitatetik eta lankidetzan aritzeko esparru-hitzarmetatik ezberdintzen.

Halaber, hurrengoei ere heltzen die: diru-laguntzen hobekuntza, erabilera sozialerako azpiegitura publikoei buruzko plana eta EHSSko hiru mila erakunde baino gehiagok gizarteari ematen dioten balioa sustatzea.

EHSSren egunerokoa eta ekarpena hurbiltzeko, urteroko kanpaina egiten da egun esanguratsu baten inguruan, aldizkako biltzarra egiten da, eta komunikabideekin lankidetzako ekintzak eta sentsibilizazio eta prestakuntzako bestelako ekintzak gauzatzen dira.

EHSSko errealitatea aldez aurretik aztertzeko, 2020ra arteko planak hurrengoak hartzen ditu, besteak beste: sektoreko egoerari buruzko ikerketa eta ebaluazioko aldizkako zikloa abiatzea (EHSSko Liburu Zuria) eta estrategiaren hedapena ebaluatzeko urteko txostena. Nabarmentzekoa da etorkizunean Hirugarren Sektore Sozialeko Euskal Behatokia abian jartzea.

Egun garrantzitsua

Iñigo Urkullu Lehendakariaren iritziz, Hirugarren Sektore Sozialaren Sustapen Estrategia berriaren bidez, “sendotu egiten da elkarrizketa zibileko printzipioa eta erantzukizun publikoko zerbitzuak emateko eredu mistoa, kontuan hartuta, elkartasunarekin, justiziarekin, berdintasunarekin, kohesioarekin, demokraziarekin eta parte-hartzearekin batera, elkarri zor diogula”.

“Gaur egun garrantzitsua da hirugarren sektorerako, topaketarako, elkarrizketarako eta gizarte zibilaren parte-hartzerako”, esan du Iñigo Urkulluk. “Elkarrekin lanean, gizarte-partaidetza errealitate bilakatu dugu. Topaketarako eta lankidetzarako eredu horretan sinesten dugu, eta lan partekatuarekin legegintzaldiaren hasieratik hasi gara horretan. Gobernuko sail guztiek hartu dute parte, egin dute ahalegin bizia eta aurkeztu dituzte ekimenak. Gaur, hainbat urtetako lanaren emaitza emango dugu ezagutzera, eta urte horietako lanak datorren hamarkadako etorkizun estrategikorako konprometitzen gaitu. Euskadiko Hirugarren Gizarte Sektorearen Sustapen Estrategia dugu, eta 2018-2020 legegintzaldiko plana aurkezten dugu”.

Lehendakariak Euskadiko hirugarren gizarte-sektoreko sare eta erakundeen hogei bat ordezkariei azaldutakoaren arabera, “lankidetza publiko-soziala gizarte bidezkoaren eta solidarioaren berme da, gizarte berdinzalearen eta kohesionatuaren, demokratiko eta parte-hartzailearen berme, ondasun komunera bideratuta dagoen eta pertsonen aldeko apustua egiten duen gizartearen berme".

“Gizarte-ekimeneko eta gizartean esku hartzeko erakundeak euskal gizartearen oinarrizko aktibo dira, eta zuon laguntza ezinbestekoa da gizarte bidezkoa eta solidarioa eraikitzeko, berdinzalea eta kohesionatua, demokratikoa eta parte-hartzailea, eta gizarte-beharrei modu integralean eta pertsonalizatuan eta hurbiltasunez erantzuteko. Betiere, sektoreen arteko lankidetzan oinarrituta eta pertsona, familia, kolektibo edo erkidego hartzaileen parte-hartzearekin”, azaldu zuen Lehendakariak.

Parte-hartzailea eta transbertsala

SAREEN SAREAren arabera “Jaurlaritzaren eta EHSSren arteko estrategia bateratutik abiatzen gara, bizia, operatiboa eta dinamikoa, Euskadiko sektore publikoaren eta sektore sozialaren arteko lankidetza sendotu eta sektoreak datozen urteetarako dituen erronka nagusiei erantzungo dielakoan”.

EEZM eta SAREEN SAREko presidente Pablo Gonzalezek azpimarratu du estrategia gauzatzeko prozesua “sektore publikoaren eta sozialaren arteko lankidetzaren eredua izan dela, eta zaindu eta hedatu behar da elkarrizketa zibilaren esparruan heldu beharreko materia guztietan”.

Gonzálezek nabarmendu du, era berean, Jaurlaritzaren ekintzaren zeharkakotasun berria arlo honetan, “Eusko Jaurlaritzako hainbat sail integratu ditu lehenengoz, ez bakarrik gizarte zerbitzuen eskumena duena. Batera jarduteko Jaurlaritzaren konpromisoa sendotu egin da gaur Urkullu Lehendakariaren presentziarekin” –EHSSko sarearen iritziz.

Estrategiak, halaber, orientazio batzuk ezartzen ditu euskal administrazio publiko guztietarako. Hiru aldundiek eta EUDELek gauzatzeko prozesuaren faseetan parte hartu dute.

Bukatzeko, SAREEN SAREAk eskerrak ematen dizkie EHSSko sare eta erakundeetako, Eusko Jaurlaritzako eta prozesuan aritu diren gainerako erakundeetako ordezkariei egindako lanagatik.

Lotura EUSKADIKO HIRUGARREN SEKTORE SOZIALA SUSTATZEKO ESTRATEGIAra

Lehendakaritzan ospatutako ekintzaren argazkiak

ONCE Euskadik Sari Solidarioak 2018 abian jarri ditu eta hautagaitzak bidaltzeko epea ireki du. Sariak pertsona, enpresak, GKE, erakunde, komunikazio lan eta Herri- administrazioei zuzenduko dira. ONCE Gizarte Taldearen Kultura Instituzionalarekin eta Hirugarren Sektorearen helburuei jaramon eginez Ekonomia Sozialaren filosofiarekin bat eginez, egindako lan solidarioak aintzat hartuta. Eta zehatzago, hiritar guztien aldeko irisgarritasuna, norbanakakoaren autonomia eta gizarte bateratzaile baten alde lan egiteagatik. 2018ko deialdian, epaimahaiak bereziki gizartea aldatu eta eboluzionatu arazten dituen egiteko eta pentsatzeko bestelako moduak baloratuko ditu.

Hautagaitzen aurkezpena irekia da, beraz proposamenak bidali nahi dituenak posta elektronikoz bidali beharko ditu ONCE Euskadiko lurralde Kontseilura (Esta dirección de correo electrónico está protegida contra spambots. Usted necesita tener Javascript activado para poder verla.) apirilaren 13a baino lehen, hautagaitza ziurtatzen duen dokumentazio nahi beste atxekituaz.

Guztira bost kategoria sarituko dira, eta sari bana kategoria bakoitzeko.

1.Enpresa, GKE, edo erakundea. Joan den urtean azaldutako sentsibilitate sozialagatik, edota egoera larrienean daudenen eskubide sozialen alde azaldutako ibilbideagatik.

2.Programa, artikulo edota komunikazio proiektua. (Telebista, Irratia, Prentsa Idatzia, Prentsa Digitala). Edonolako gai sozialaren alorrean eraginik izan duten gertakizunen berri modu esanguratsuan aritzeagatik, beti ere ONCE Gizarte Taldearen oinarrizko baloreekin, Ekonomia Sozialaren filosofiarekin eta Hirugarren Sektorearen helburuekin bat eginez.

3.Pertsona Fisikoa. Euskal Autonomia Erkidegoan Gizartean euren tokia bilatzen saiatzen diren kolektiboen alde modu solidarioan egindako lanagatik edota mantendutako ibilbideagatik.

4.Enpresa. Kanporaketa arriskuan dauden pertsonen inklusio soziolaboralean modu esanguratsuan egin duten enpresei, ekonomia sozialaren arloan ari direnei lehentasuna emanez.

5.Administrazio Publikoari, hiritar ororen aukeren berdintasunaren alde modu solidarioan programak eta etengabeko proiektuak sustatzeagatik.

Epaimahaia honako hauek osatzen dute. Imelda Fernandez, ONCEko Kontseilari Orokorrak; Javier Dominguez, ONCE Euskadiko lurralde Presidenteak; Juan Carlos Andueza, ONCE Euskadiko lurralde Ordezkariak; Jon Insausti, Donostiako Udaletxeko Kultura zinegotziak; Mikel Malkorra, EDEKAko presidenteak; Pablo Gonzalez, Sareen Sareako presidenteak; Lourdes Perez, El Diario Vascoko zuzendariordeak; eta Itxaso Martin, Euskadi Irratiko Albistegietako buruak.

Euskadiko GGKEen Koordinakundearen barruan gobernuz kanpoko 79 euskal erakunde daude, nazioarteko kooperazio eta garapenerako heziketaren arloan lan egiten dutenak. Sareen Sarearekin bat egin du berriki, bazkide moduan.

Sareen Sarearen Ezohiko Bilera Nagusian, otsailaren 13an, asteartea, ontzat eman zen GGKEen Koordinakundeak Sarearekin bat egitea. Beraz, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren sareen sareak garapenerako kooperazioaren arloa gehitu dio orain arte lantzen zituenei: urritasuna, gizarteratzea, pertsona nagusiak, familia ugariak, gazte eta haurren aisialdi hezitzailea eta ekonomia sozial eta solidarioa, beste batzuen artean. 15 dira dagoeneko Euskadi mailan Sareen Sarearen barruan dauden sareak.

GGKEen Koordinakundeak bat egiteak “are gehiago sendotzen du Sareen Sarearen ordezkaritza eta zilegitasuna hirugarren sektore sozialaren ordezkari gisa”; hala mintzatu da Sareen Sareko presidente Pablo González. Orain arte Sareen Sarean ordezkaritzarik ez zuten jarduera eta erakunde batzuk dira.

GGKEen Koordinakundea Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaiko kidea da, beraz, hirugarren sektore sozialaren barruan dagoen elkarrizketa eta parte-hartze organo nagusieneko kide guztiak Sareen Sareko kide dira dagoeneko.

Natalia Rodríguez eta Olatz Ecenarro dira GGKEen Koordinakundeak izendatutako ordezkariak, Sareen Sarearen barruan garapenerako kooperazioko erakundeak ordezkatzeko.

Otsailaren 22an Donostian eta martxoaren 1ean Gasteizen, bi tailer ospatuko dira Sareen Sareak eta Bizkaiko Hirugarren Sektorearen Behatokiak antolatutakoak. Tailer hauek Gipuzkoako eta Arabako oinarriko elkarte eta sareei zuzenduta daude, zuzeneko esku- hartzea egiten duten arlo edo tipología berbereko eta arlo edo tipología askotako erakundeen arteko elkarlana sustatzeko eta elkarte hauetako eta hirugarren sektore sozialaren sareen arteko elkarlana sustatzeko.

Une honetan jarduera hau bi lurralde hauetan izango da, elkarteen arteko erlazioa eta elkarlana gutxi lantzen direlako baina badago ardura eta gogo handia gai hau abordatzeko, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Liburu Zuriaren datuen arabera.

Azken urteetan, nabarmen egin da aurrera Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren egituraketa- prozesuan eta zuzenako esku-hartzeko erakundeek (oinarriko edo lehen mailako erakundeak) bigarren, hirugarren, laugarren… mailako sareetan duten artikulazioan. Batez ere, elkarrizketa eta gorabehera politikoen funtzioak garatzen dira. Hala eta guztiz ere, beste hainbat arloren artean, beharrezkoa da zuzenean esku hartzeko erakundeen arteko elkarlanean aurrera egitea (elkarlan horizontala, esate baterako, proiektu hauetan: esku-hartzea, sentsibilizazioa, baliabideak atzematea,… ), baita sareetan esku- hartze zuzeneko erakundeen parte- hartze aktiboan ere.

Proposamen hau oinarriko erakundeei eta lurralde hauetan lan egiten duten sareei zuzenduta dago. Proposamenak honako hau lortu nahi du: gogoeta, topaketa eta elkarlaneko proposamenak sortzea hirugarren sektore sozialeko erakundeetatik, erakundeentzako eta erakundeen artean.

Aurkezpena eta programa kontsultatu, tailerren oinarriak jakiteko.

Inskripzioa egiteko esteka.

Harresiak Apurtuz erakundeak 20 urte bete ditu, EAEko immigrazio arloko erreferente garrantzitsu bihurtuta. Gainera, euskal erakundeen artean ospe handiko eragilea da. 1997an sortu zen eta denbora honetan politikan eragiteko eta sentsibilizatzeko lanean jardun dute, lortu nahi duten gizarte motaren ikuspegi argiarekin: gizarte irekia, anitza, bidezkoa eta berdintasunezkoa, elkarbizitza erreala eta eraginkorra izateko. Berdintasunezko elkarbizitza dela edozein gizarte moderno eta demokratikok funtzionatzeko behar duena.

Sareko lanaren balioa

Harresiak Apurtuz erakundearen ezaugarri nagusietako bat sareko lana da. Inoiz baino beharrezkoagoa da gaur potentzial horri balioa ematea; Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Legeak bi urte beteko ditu 2018an eta gertaera garrantzitsu bat da Hirugarren Sektore Sozialak eragile gisa daukan errekonozimendua aitortzea, demokrazia parte-hartzaile baten testuinguruan. Lasaigarria da jakitea parte hartu eta borrokatu dugun espazio horiek bizirik daudela, lanean jarraitzeko.

Lan politiko eta sozialean kontuan hartu beharreko beste aspektu bat zera da: 63 erakundek eta horien atzean dagoen gizarteak sarearen ekintza, jarduera eta posizionamenduak babesten dituela. Konpromisoa eta parte-hartze aktiboa funtsezkoak dira gure eragiteko gaitasuna sendotzeko, eta denon artean zaindu eta sustatu beharreko errealitatea dira. Harresiak Apurtuzek aurrera jarraituko du, mugitzen eta erakunde guztiokin batera bidea egiten, horiek baitira gure benetako balioa. Bihotz guztien aldibereko taupada mantentzen duena da amestu dezakegun mundurik onena.

Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaiak Euskadiko Hirugarren Sektore Soziala Sustatzeko Estrategia ontzat eman zuen atzo. EHSSren sare eta erakundeak sustatzera bideratutako 34 jarduera jaso dira horren baitan.

Estrategia hori Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Legean jasota dauden neurrien parte da. Eusko Jaurlaritza eta EHSSren arteko estrategia bateratua da, Jaurlaritzaren sailen eta euskal sare sozialaren barneko erakundeen artean sortzen ari den kooperazioan oinarritua. Estrategia garatzen joango da denboran zehar, legegintzaldi honetatik harago. Horretarako, datozen hiru urteetarako lehentasunezko hamabi ekintza onartu ziren atzo.

Egiteko horren lidergoa Eusko Jaurlaritzako Lan eta Gizarte Politika Sailari egokitu zaio. Beatriz Artolazabal sailburuak bere oniritzia eman zuen atzoko bilkuran; “Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Sustapenerako Estrategiak sektore hori bera sendotu eta bultzatzen du eta araudi esparru berria eratzen du, lankidetza-ibilbidearekin koherentzia mantenduz. Gainera, lehen mailako jauzi kualitatibo bat ematea dakar, elkarrizketa zibila eta eredu mistoaren ezinbesteko oinarriak mantenduz”. “Elkarlan publiko eta soziala gizarte bidezko eta solidario baten bermea da; berdintasunezko gizarte kohesionatu batena, demokratikoa eta parte-hartzailea, guztion ongizatera bideratuta eta pertsonen aldeko apustua egiten duena. Gizarte eta garapen eredu hori lortzeko, gizarte zibilaren erantzukizun publikoa eta parte-hartze aktiboa sustatu behar ditugu, denon artean beharrizan sozialei erantzuna eman ahal izateko, batez ere esku-hartze sozialari dagokionean” esan zuen Artolazabalek.

Sailburuak eta Sareen Sareko eta Elkarrizketa Zibilaren Mahaiko presidentea den Pablo Gonzálezek espero dute “estrategia baliagarria izatea lankidetza publiko-sozialari dagokionez, Euskadiko sektore publikoaren eta sozialaren arteko lankidetza finkatzen laguntzea eta Jaurlaritzak arlo horretan egiten duen lanaren ildo beretik abiatzea, Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaia sendotuz.

Sektorearen identitatea, egituraketa eta aitorpena direla eta, erakundeek eta sareek jarraituko dute aurrera egiten beren identitatea definitzen eta koherentzia bilatzen; horretarako, barruan biziko dute sozialki proposatzen dutena, eta, horretarako, aukera-berdintasuna eta tratu-berdintasuna sustatuko dituzte erakundeetan eta intzidentzia-funtzioa. Era berean, urratsak emango dituzte sektorea egituratzeko prozesuan eta, horretarako, Sareen Sareak sektoreko eremuekiko harremana sendotuko da, bai eta sare bakoitzaren barneko antolamendua eta lankidetza horizontala ere, zuzeneko esku-hartzeko erakundeen eta sareen artean.

Ildo beretik, estrategiaren helburua ere bada herritarrek, oro har, eta gizarte-eragileek EHGSren ezagutzan eta aitorpenean aurrera egitea, sektorea eta bere lankidetza, erakundeen identifikazioa eta balio osoa eta balio erantsia ezagutzera emateko eta gardentasuna eta ebaluazioaren kultura sustatzeko ekimen baten bidez.

Azkenik, estrategiaren helburu da, halaber, I+G+b jarduera sustatzea gizarteko esku-hartzearen eremuan, bai eta eremu horretan inbertsio-ekimena sustatzea ere eta, horretarako, nazioarteko kontzertuan dauden esperientziak kontuan hartzea, eta Hirugarren Gizarte Sektorearen Euskal Behatokia bultzatzea eta EHGSren egoera, sustapen-neurriak eta estrategiaren zabalkundea ikertzeko eta ebaluatzeko aldizkako zikloa zabaltzea, legearen aurreikuspenak betetzeko aukera emango duena, eta EHGSren errealitatea ezagutzea eta datuetan oinarrituta sustapen-sistema kudeatzea.

Ekonomia Solidarioaren V. Azoka honen asmoa da euskal herritarrei Euskadiko Ekonomia Solidarioaren errealitatea hurbiltzea. Mugimendu horrek abian jarritako adierazpen berrienetako bat, eta agerikotasun eta indar handiena dutenetakoa, Merkatu Soziala da, ekoizpen, banaketa, finantziazio eta kontsumo sare bat, neurri batean azoka edo merkatu formatua duten ekimenetan gauzatzen dena.

Pertsonak erdigunean jartzen dituen ekonomia bat eta haien beharrei erantzun kolektiboa ematen dien “merkatu sozial” bat. Horregatik aurtengo leloa “Ekonomia bizitzaren zerbitzura – Cooperar para transformar-nos” da.

Azoka honen helburua da euskal Ekonomia Solidarioa indartzea eta ageriko bihurtzea; hazten ari den errealitate sozioekonomiko bat da, bere praktiken bidez erantzun errealak ematen dizkiona hainbat sektoretan, hala nola, ekoizpenekoan, zerbitzuenean, kontsumoan zein finantzarioan, gaur egun dagoen krisiari, beren bideragarritasuna errentagarritasun integral batean (ekonomikoa, soziala eta ingurumenekoa) oinarritzen duten eredu enpresarialen eta proiektu sozialen bidez.

Sareen Sareak proposamen batzuk landu ditu azken urteetan eta Gorte Nagusietan ordezkaritza izan duten alderdi politiko nagusiekin elkarrizketak egin ditu, gizarte erakundeen garrantzia ikusarazteko, Euskaditik kanpoko hirugarren gizarte sektoreko beste plataforma batzuekin ere elkarlanean.

Azoka honen sustatzaileak honako hauek dira: Ekonomia Alternatibo eta Solidarioko Sarea – REAS Euskadi, Olatukoop (Ekonomia eraldatzaileko sarea) eta Saretuz (kontsumo arduratsuko Donostiako Sarea). Laguntzaileak: Errenteriako Udala, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentzia.

Azokan 55 erakusketarik parte hartuko dute, eta bereizketa egingo da salmenta zuzeneko erakusmahaien eta zerbitzuen erakusmahaien artean.

BOEn argitaratutako Sektore Publikoko Kontratuen Lege berriaren arabera, Espainiako ordenamendu juridikora Europako Parlamentu eta Kontseiluaren 2014/23/UE eta 2014/24/UE zuzentarauen bitartez egokitu dena, hitzarmen soziala beste aukera bat izan daiteke, hirugarren gizarte sektoreko erakundeekin kontratu publikoak egitearen aurrean, erantzukizun publikoko gizarte zerbitzuak emateko.

Lege berriaren arabera, Autonomia Erkidegoek kontratu izaerakoak ez diren tresnak erabil ditzakete, gizarte beharrizanak betetzera bideratutako zerbitzu publikoak emateko.

Albiste ona eta garrantzitsua da Euskadiko hirugarren sektorearentzat; izan ere, gizarte zerbitzuen euskal sistemaren kontzertuaren erregimena arautzeko baliagarria izango da. Arautze hori egiteke dago oraindik, Eusko Legebiltzarrak 2008an Gizarte Zerbitzuen Legea onartu zenetik. Zailtasun juridikoak aurkitu ditu bidean, aipatutako Europa mailako zuzentarauek eta estatuko legeak zalantzarik gabe argitzen dituztenak.

Sareen Sareak proposamen batzuk landu ditu azken urteetan eta Gorte Nagusietan ordezkaritza izan duten alderdi politiko nagusiekin elkarrizketak egin ditu, gizarte erakundeen garrantzia ikusarazteko, Euskaditik kanpoko hirugarren gizarte sektoreko beste plataforma batzuekin ere elkarlanean.

Sektore Publikoko kontratuen Lege berriari esker, Euskadin administrazioen eta gizarte erakundeen arteko lankidetza publiko-soziala garatzen jarraituko dugu, hitzarmen sozialaren figuraren bidez , erantzukizun publikoko gizarte zerbitzuak emateko xedearekin.

Gizarte Hezkuntzako Behatokia/ Kontseiluak (UPV/ EHU) berrikuntza eta ekintza soziohezitzaileari buruzko III. jardunaldia antolatuko du, “Gazte aktibazioa eta partaidetza” lelopean. Jardunaldia azaroaren 29an ospatuko da Bilboko Irakasleen Unibertsitate Eskolan (UPV/EHU).

Egitura honek esparru profesionala eta akademikoa elkarrekin lotzea du helburu. Halaber, hezitzaile, erakundeetako parte-hartzaile, elkargo profesional, sareak, administrazioa, Gizarte Hezkuntzako irakasleria zein ikasleriaren artean lanerako proposamenak sustatu nahi ditu.

Jardunaldi honek bi asmo nagusi ditu: Kontseilu/Behatokiatik sortutako gazte aktibazio eta partaidetzari buruz burututako berrikuntza eta ikerketa prozesuen emaitzen aurkezpena eta hausnarketa foro bat sortu Gazte berrikuntza eta aktibazioaren inguruan. Hala ere, mintegi bat garatuko da alor sozio hezitzailearekin lotutako beharrizanen diagnosiari buruz eta detekzioa eta Gizarte Hezkuntzako Kontseilu/Behatoki saretik lantzeko lan ildoen proposamenari buruz.

Izen- ematea dohainik izango da eta azaroaren 26a baino lehen egin behar partehartzearen ziurtagiria edukitzeko.

Programa ikusteko, sakatu hemen.

Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaia bildu zen atzo, 2018-2021 EHSSaren Sustapen Estrategia, 2017-2021 Gizarteratzeko IV. Planaren aurrerapena eta 2017-2020 Enplegu Plan Estrategikoa eta Familia eta Haurren Estrategia aztertzeko.

Topaketan, bestalde, DSBEaren batzorde mistoen lanen eta Bizitegi Bazterketa Larriko Estrategiaren segimendua egin da, eta sailburuak 2018ko aurrekontuaren ildo batzuk aurkeztu ditu.

Elkarrizketa Zibilerako Mahaia hogei kidek osatzen dute: horietako lau, Euskadiko Administrazio Orokorrekoak eta, beste hamasei, gizarte-ekintzako hirugarren sektorekoak. Elkarrizketa Zibilaren Mahaiaren helburua da Eusko Jaurlaritzaren eta hirugarren sektore sozialaren arteko elkarrizketa sustatu eta ahalbidetzea, gobernantza arloan, politika publikoak diseinatu eta gauzatzeko orduan adostasuna eraikitzeko helburuz.

Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaia Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren (EHSS) sareek eta Autonomia Erkidegoko Administrazioak osatutako organoa da. Helburua zera da: Eusko Jaurlaritzaren eta hirugarren sektore sozialaren arteko harremanak sustatu eta erraztea. Atzo egindako bileran Gobernuaren eta EHSSren arteko bi batzorde eratzea erabaki zuten; batetik, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta hobetzeko (DBE); eta, bestetik, Etxebizitza arloko Bazterkeria egoera larrien inguruko Estrategia lantzeko.

DBEren kasuan, Enplegu eta Gizarte Politika Saileko Beatriz Artolazabalek “Diru-sarrerak bermatzeko Errenta hobetzeko oinarrien dokumentua” aurkeztu zuen maiatzaren 31n, Eusko Legebiltzarreko Enplegu, Gizarte Politika eta Gazteria Batzordean. Dokumentu irekia da, aztertu eta proposamenak egiteko, Diru-sarrerak bermatzeko eta Gizarteratzerako 18/2008 Legea aldatzeko.

Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaiak atzo egindako bileran, Sareen Sareak 15 orrialdeko dokumentu bat aurkeztu zuen, hori ere irekia. Horren bidez balioa eman zaio gizarte babeserako sistema horri; gabeziak errepasatu dira eta banaka-banaka aztertu dira Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako oinarrizko dokumentuan proposatutakoak.

Sareen Sareak egindako dokumentuaren bidez eskatu da Jaurlaritzaren eta EHSSren arteko batzorde misto bat; eskaera hori ontzat eman zuen Sailburuak, bileran egon zenak, eta EEZMko kide guztiak.

Artolazabalek gogorarazi zuen DBEren hobekuntzaren inguruko eztabaida Legebiltzarrean garatuko dela eta Jaurlaritzak 2018ko lehen hiruhilekorako lege proiektu bat aurkezteko konpromisoa duela.

Etxebizitza arloko bazterkeria

Elkarrizketa Zibilerako Mahaiaren bilera berean, eta oraingoan aholkularitzak hala eskatuta, beste lan batzorde misto bat sortzea erabaki zen, Etxebizitza arloko Bazterkeria larriaren inguruko Estrategia lantzeko. Sailburuak esan zuen moduan, ia amaituta dago, eta Etxebizitza Sailak egin beharreko ekarpen batzuk baino ez dira falta.

Batzorde horrek, gainera, estrategia betearaztea izango du helburu, dokumentuan jasotzen diren jarduera-ildoen bidez hartutako konpromisoak betetzen direla egiaztatzeko. Udazkenean onartzea aurreikusi da.

Urri bukaeran definituta egongo da Euskadiko hirugarren sektore sozialera bideratutako politika publikoen estrategia berria (2017-2020), atzo Elkarrizketa Zibilaren Mahaiak (EZM) erabaki zuenez.

Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialari buruzko legearen arabera, 17. artikuluan, Eusko Jaurlaritzari esleitzen dio EHSSeko erakunde eta sareekin lankidetzan estrategia eratzeko eskumena.

Aipatutako estrategiaren helburua da, alde batetik, EHSSak euskal gizarteari egiten dion ekarpena sendotzea eta, bestetik, EHSSaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko kolaborazioa sendotzea.

Estrategian jasotako esku-hartzeak erakundeen, sareen eta Eusko Jaurlaritzaren ekintzetan eta lankidetzan zentratuko dira, bestelako instituzio edo eragile adierazgarri batzuk nahasten dituzten ekintza edo esku-hartzeak barne hartzeko aukeraren kalterik gabe; betiere, guztien adostasunez. Sailen arteko estrategia da eta Eusko Jaurlaritzak EHSSa sustatzeko burutzen dituen ekintza eta neurriak barne hartzen ditu, bai esku-hartze sozialaren arloan, bai jarduera ekonomikoaren sustapenari eta berau garatzen duten erakundeei dagokienez.

Estrategia eratzeko prozesuan Eusko Jaurlaritzako 10 sailek parte hartu dute, Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren arteko lankidetzaren zeharkakotasuna islatuz. EZMaren saioan Beatriz Artolazabal Enplegu eta Gizarte Politika Sailburuak adierazi zuenez, «asmoa da estrategia zeharkako tresna izatea, inoiz baino gehiago, eta Jaurlaritzaren sail ezberdinen lan koordinatuari erantzutea; betiere, EHSSaren eta lankidetza publiko-sozialaren arloan jarrera eta ikuspegi partekatuan oinarrituta». Estrategiaren garapenean parte hartu dute Hirugarren Sektore Sozialak, Eusko Jaurlaritzak eta beste administrazio batzuek.

EHSSaren Legean jasotzen denez, estrategian barne hartuko dira aldeetako bakoitzak bere aldetik zein elkarren arteko lankidetzan sustatu beharreko esku-hartzeak, eta 4 urteko indarraldia ezartzen da. Horiekin batera jasotzen ditu Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko erakunde eta sareak sendotzearekin lotuta ezarri beharreko helburu eta neurriak, gizarte ekarpena sustatzeko beharra eta gizarte esku-hartzearen eremu osoan bete beharreko funtzio ezberdinen garapena.

Estrategian honako puntuak aurreikusten dira: erakundeen gizarte oinarria eta parte-hartzea; erakundeen sendotzea eta kudeaketa; EHSSren egituratzea eta erakunde arteko kolaborazioa; iraunkortasuna, autonomia, gardentasuna eta kontuak ematea; inbertsioak eta azpiegiturak; sektore publikoarekiko kolaborazioa (legegileak eta betearazleak); enpresekiko kolaborazioa; EHSSren sustapena, fiskalitatea eta aitortza; eta sektorearen identitatea.

Estrategiak, gainera, ekarpenak egingo ditu legean jasotzen diren alderdi ezberdinak zabaltzeko eta EHSS sustatzeko, hala nola: euskal herri administrazioen beste maila batzuetako sustapen neurriak; EHSSa sustatzeko neurriei buruzko txostena; erakundeen azpiegiturak garatzen, inbertsioak egiten, kudeaketa hobetzen eta jarduera ekonomikoa bultzatzen laguntzeko neurriak; EHSS eta haren ekarpena, egituraketa zein erakunde eta sareen arteko lankidetza aitortzeko bultzada; EHSSaren ekarpenaren aitortza eta sektore publikoko beste neurri batzuek EHSSan duten eraginaren ebaluazioa; euskal herri administrazioen aldetik enpresen eta EHSSaren arteko lankidetzaren sustapena; eta

Hirugarren Sektore Sozialaren Euskal Behatokiaren kudeaketa.

Proposatutako helburuak lortzera bidean, azken fasera arte estrategia diseinatu duen EZMaren lan-batzorde mistoak beharrezkotzat jotzen du zenbait adierazle ezartzea, estrategiaren betearazpenaren urteko jarraipena egitea ahalbidetzeko eta 4 urteko indarraldia bukatutakoan emaitzak ebaluatzeko txosten bat osatzeko. Txosten biak Eusko Legebiltzarrari bidaliko zaizkio, eta bertan aurkeztuko dira.

Faseak

Aipatutako lanak burutzeko tailer ezberdinak antolatu dira sare eta erakunde txiki zein ertainekin; dokumentazioa bildu da; Kataluniako Hirugarren Sektoreko erakundeen Taularekin topaketa egin da; eta Enplegu eta Gizarte Politika Sailarekin zenbait saio antolatu dira.

Bigarren fasean, estrategiaren lehendabiziko zirriborroa eta esku-hartzeen zerrenda sortu dira, eta EHSSko sareekin lan-saio ezberdinak antolatu dira Eusko Jaurlaritzako Sail ezberdinekin, Foru Aldundiekin eta Eudelekin, baita Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaiaren Batzorde Mistoaren baitan ere.

Hasi berri den hirugarren fase honetan estrategiaren bigarren zirriborroa sortuko da, Sareekin eta Eusko Jaurlaritzarekin alderatzeko, eta, ondoren, Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaian aurkeztuko da, ekarpenak barne hartu eta dokumentua bukatutzat emateko. Bukatutakoan Gobernu Batzordeari igorriko zaio. Hirugarren fasea urri bukaeran amaituko da, Sareen Sarea, GGKEen Koordinakundea eta Unicef sareekin bilera egin ondoren.

Pablo Gonzalez Gutierrezek, hartu zuen atzoko ohiko bilkuran Gonzalo Rodriguez Aguirregoitiaren lekukoa. Pablo, Euskadiko Elkarrizketa Zibilaren Mahaian (EZM) FEVAS Plena Inclusion elkartearen ordezkaria da. Gonzalo (REAS Euskadi) aipatutako organoaren presidentea izan da orain arte.

Elkarrizketa Zibilaren Mahaiaren helburua da Eusko Jaurlaritzaren eta hirugarren sektore sozialaren arteko elkarrizketa sustatu eta ahalbidetzea, politika publikoak diseinatu eta gauzatzeko orduan adostasuna eraikitzeko helburuz. Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialeko sareek eta Autonomia Erkidegoko administrazioak osatzen dute.

Enplegu eta Gizarte Politika Sailburuak, Beatriz Artolazabalek, zorterik onena opatu zion Pablo Gonzalezi eta haren aitzinekoak egindako lana goraipatu zuen, «EZMaren hasiera eta martxan jartzea, baita sektorea arautzen duen legearen onarpena ere, arrakastaz zuzendu dituela» iritzita.

EZMan EHSSeko sareen ordezkari direnek ere eskerrak eman zizkioten Gonzalo Rodriguez Agirregoitiari, sektore sozialarekin hartutako konpromisoagatik. Atzo arte presidente izan denak estimuz adierazi zuenez, «hirugarren sektore sozialean lanean jarraituko dut, harro bainago haren parte izateaz. Ohore handia izan da mahai honen presidente izatea».

Buru gaixotasuna duten emakumeen aurkako indarkeriari buruzko azterlanaren aurkezpen ekitaldia egin zuten pasa den ekainaren 14an. Fedeafes elkarteak aurkeztu zuen ikerlana.

Buru gaixotasuna duten emakumeen %75k indarkeria jasan du noizbait familiartean edo bikote-harremanean. Lan horren arabera, nahasmendu psikiko larria duten emakumeen %40 izan da bortxakeria sexualaren biktima.

2015 eta 2016 urteetan zehar Osakidetzaren eta instituzioen kolaborazioarekin, buru gaixotasun larria duten emakumeak indarkeria jasateko arrisku bikoitza edo laukoitza dute, eta jasaten ari direna ez dute biolentzia gisa identifikatzen kasuen %40n. Azterlan hau aitzindaria da espainiar Estatuan, orain arte ez baitira errealitate honen datu kuantitatiboak jaso.

Fedeafeseko gerente Mari Jose Canok kaltetutako emakumeei sinesgarritasuna ematearen garrantzia nabarmendu du. Izan ere, batzuetan profesionalek ez dute euren testigantza kontuan hartzen buru gaixotasunak eldarnioak eragiten dituela ulertzen dutelako. Hala ere, datuek baieztatzen duten moduan, jarritako salaketak errealak dira kasuen gehiengo garbi batean eta ehuneko minimo batean salatzen dira egoera irrealak.

Ekitaldian buru gaixotasuna duten emakumeekin lan egiten duten profesionalak sentsibilizatzeko gida ere aurkeztu du Fedeafesek. Dokumentu horretan indarkeriaren biktimen eta buru gaixotasunaren arteko konexioez ere ohartarazten dute.

Sareen Sareak Zuzendaritza Batzordea berriztatu du. Estatutuen arabera, hiru urterik behin karguak berriztatu behar dira.

Pablo Gónzalez Gutiérrez FEVAS Plena Inclusión hemendik aurrera Sareen Sareko presidentea izango da, REAS Euskadiko Gonzalo Rodríguez Aguirregoitiaren ordez. Iñigo Vidaurrazaga (Hirekin) izango da presidenteordea.

Sareen Sareko batzordeak Gonzalo Rodriguez Aguirregoitiak hiru urtez egindako lana aitortu eta eskerrak eman zizkion, bere “talentu, hausnarketa eta ekintzagatik”. Haien esanetan, bere ekarpenari esker da Sareen Sarea gaur egun dena”.

Rodríguez Aguirregoitiak eskerrak eman zizkien Sareen Sareko sare eta erakunde guztiei eta bereziki bere sareari (REAS Euskadi) eta erakundeari (Caritas), emandako konfiantzagatik. Era berean, egindako bidean beste erakunde eta gizarte eragile batzuek emandako laguntza eskertu zuen.

Merkatu Sozialaren proiektuak 2016ko Elkarlan Saria jaso du, Eusko Jaurlaritzako Gobernantza Publikoko Sailak emandakoa.

49 proiektu aurkeztu dira sariketara eta epaimahaiak bereziki aipatu du irabazi duten hiru proiektuek balio publikoa sortzeko potentzial handia eta izaera berritzailea dutela. Gainera, gizarteak antolatzeko daukan gaitasunaren adibide argia direla ere esan dute.

Merkatu Sozialaren Talde Eragileko María Ferrer kideak jaso zuen saria, ekainaren 16an.

Eusko Legebiltzarrak adierazpen instituzionala onartu du alderdi politiko guztien batasunarekin. Duela zehazki urtebete onartu zuen Legebiltzarrak Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Legea.

Eusko Legebiltzarrak premiatu egiten ditu Eusko Jaurlaritza eta administrazioak Hirugarren Sektore Sozialarekiko beharrezko lankidetza abian jar dezaten Elkarrizketa Zibilaren esparruan.

Era berean, premiatu egin ditu Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren sustapena eta sendotzea bultza dezaten, Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialari buruzko 6/2016 Legea betez, Euskadiko gizarte-sarea, parte-hartze soziala eta elkartasun antolatua sendotze aldera.

Eta, azkenik, animatu egin ditu herritarrak, Euskadiko auzo, herri eta hirietan barreiatutako Hirugarren Sektore Sozialeko erakundeekiko atxikipena, babesa eta parte-hartzea areagotu dezaten.

Asteazkena, maiatzak 3 honetan, Sareen Sarearen ordezkariak,Bakartxo Tejeria Legebiltzarreko Presidentearekin elkartu dira.

Bileraren helburua bikoitza izan da. Alde batetik, Sareen Sarearen proiektua aurkeztu. Eta, bestetik, Hirugarren Sektore Sozialaren Egunaren berri eman nahi izan diogu legebiltzarrari.

Legebiltzarreko Presidenteak babesa erakutsi dio Sareen Sareak egiten duen lanari, eta baieztatu du parte hartuko duela datorren maiatzaren 12an Bilboko Itsas Museoan burutuko den ekitaldian.

Fedeafesek, buru gaixotasuna duten pertsona eta senide elkarteen Euskadiko Federazioa da. Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatuz, emakume hauek indarkeriaren biktima izateko duten arriskuaz ohartarazi nahi ditu administrazioak, eta egoera horiek ekiditeko behar adina neurri hartzeko eskatu du.

Kolektibo honen kalteberatasun egoeraz kontzientziatzeko lanean dihardu Fedeafes. Baita buru gaixotasuna duten emakumeei informatzeko eta euren ahalduntzea sustatzeko ere.

Avifes, Agifes, Asafes eta Asasam elkarteak batzen ditu federazioak. Azken urteotan, hainbat azterlan gauzatu ditu gai anitzen inguruan. Ikerketa horietan lortutako datuen arabera, Fedeafesetik jakinarazi dute kolektiboari zuzendutako zerbitzuak eta enplegu-baliabideak baliatzeko garaian, alde nabarmena dagoela emakumeen eta gizonezkoen artean. Gizonezkoen kopurua bikoitza da, hain zuzen.

Hala ere, genero-ikuspegia barneratzea buruko osasun arazoak dituzten emakumeekiko esku-hartzean beharrezkoa dela jakinarazten dute. Federazioak adierazi duen moduan, emakume hauen parte-hartzea bultzatu behar da euren gizarteratzea eta laneratzea sustatzeko oinarrizkoak diren arloetan: enpleguan, prestakuntza-programetan eta baliabide okupazionaletan, besteak beste.

Zentzu horretan, emakume hauek gizartean jasaten duten “diskriminazio bikoitza” salatu du euskal federazioak; euren diagnostikoagatik eta emakume izateagatik pairatzen duten desberdintasun egoera, hain zuzen.

REAS, ekonomia alternatiba eta solidarioaren Sareak, Emakumeen Nazioarteko Egunean, ekonomia solidaria eta feminista eraikitzeko adierazpena eta 12 proposamen argitaratu ditu.Testuan, gure egiteko moduak ez ezik geure burua eta gure erakundeak eraldatzea planteatzen dute.

REASen adiezazpena ikusteko

Otsailaren 3an, Sareen Sareko presidentea, Ekonomia Sozialaren Foro Globaleko (GSEF) ordezkariekin batzartu zen.

GSEF nazioarteko elkarte egonkorra da, Seulen egoitza duena. Tokiko gobernuak eta gizarte zibileko eragileak barne hartzen ditu eta ekonomia sozial eta solidarioa du ardatz, tokiko ekonomiaren garapenerako funtsezko faktore moduan.

Lehenengo topaketa hori 2018aren amaieran Bilbon egingo den topaketa handi baten aurrekaria izan da. Ekitaldi hori nazioarteko erreferente izango da Hirugarren Sektorean maila sozial, ekonomiko eta mediatikoan.

Aurreko topaketa Montrealen izan zen, 2016ko irailean. 62 herrialde eta 330 hiritatik bertaratutako 1.500 pertsonak parte hartu zuten, foroaren gai nagusiaren inguruan eztabaidatzeko: tokiko gobernuen eta ekonomia sozialaren eragileen arteko kolaborazioa, hirien garapenerako.

Sareen Sarea erakundea GSEF2018 ekitaldirako tokiko antolakuntza Batzordeko kideetako bat da.

Urtarrilaren 24an Sareen Sareako ordezkariek, Sareen Sarea proiektua aurkeztu dute Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuari.

Lakuan ospatutako bileran, Hirugarren Sektorearen Legea garatzeko proposamenak eta Gizarte Zerbitzuen Legearekin loturiko dekretuen garapena azaldu ziren. Egon ziren ere bai, Gizarte Politiketako sailburuorde Lide Amilibia eta Emilio Sola zuzendaria.

Artolazabal Sailburuak, Hirugarren Sektoreko sareekin baterako lana beharrezkoa izango dela azpimarratu zuen. Sareen Sareak markatutako helburuak lortzeko Eusko Jaurlaritzako inplikazioa beharrezkoa izango dela azpimarratu zuen ere bai.

Gizatea, Gizarteratzeko eta Laneratzeko Euskadiko Enpresen Elkartea da. Gizateak “Gizarte hobeagoaren alde ari gara lanean” kanpaina abiatu du. Lanbidek-Eusko Jaurlaritzako Euskal Enplegu Zerbitzuak parte hartzen eta finantzatzen du. Kanpaina honekin egoera zailean edo baztertuta dauden pertsonek enplegua errazago aurkitzea bultzatzeko.

Informazio kanpaina Euskadiko erakunde publikoei dago zuzenduta.

Gizateak, gizarteratzearekin konpromisoa erakusten duten erakunde publikoak eta pribatuak aintzatetsiko dituen zigilua sortu du.

Une honetan, gizarteratzeko eta laneratzeko enpresek eskaintzen dituzten produktuen eta zerbitzuen bezeroen %81 bezero pribatuak dira eta %19 soilik dira sektore publikoko erakundeak.

Informazio kanpaina horren bitartez, gizarteratzeko eta laneratzeko enpresek sektore publikoarekin duten lankidetza handitzea bilatzen dute. Kontratazio publikoa, gure gizartean egoera txarrenean dauden taldeentzat enplegua sortzeko orduan bere eragin potentzial guztia garatuko duen benetako tresna politikoa bilakatzea lortu nahi da.

Urriaren 18an Bizkaiko Foru Aldundiaren Gobernu Kontseilua batzartu zen. Bilera honetan onartu egin du Bizkaiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaia (EZM) arautzen duen dekretua.

Horrela izanik, Aldundiaren eta hirugarren gizarte sektorearen arteko elkarrizketa eta kooperaziorako organo hori martxan jartzen duen lehenengo lurralde historikoa da Bizkaia.

Lurraldeetako elkarrizketa zibilerako mahaiak eratzea Euskadiko Hirugarren Gizarte Sektoreko Legean jasota dago. Gaur egun Euskadiko EZM soilik ari da funtzionatzen.

Bizkaiko EZMren buru Unai Rementeria ahaldun nagusia arituko da, eta hirugarren gizarte sektoreko sareek eta Gizarte Ekintza, Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasun arloetako Foru sailetako arduradunek osatuko dute.

Urriaren 19an, Batzar Nagusien osoko bilkurak politikari guztiek adostutako testu bat eman du ontzat, Gizarte Ekintza sailari eskatuz Mahaia biltzeko deialdia “ahalik eta arinen” egin dezan, lanerako plan propioa lantzeko.

Testuaren amaieran zera esan dute: “Batzar Nagusi hauek berretsi egin nahi dute ekimen honen baliagarritasuna eta organo horri eskatu nahi diote gizarte esku-hartze arloko ekimenak eta politika sozialak bideratu, ebaluatu eta sustatzeko ekimenak garatzeko”.